Zestaw refleksyjny

Suma. Czterdzieści opowieści o życiu pozagrobowym

Krótkie formy są dobre, bo są krótkie i dobre. Pozwolę sobie sparafrazować powiedzenie popularne wśród smakoszy niezbyt wykwintnych win.

Opowiadania, eseje, krótkie miniatury. To wszystko pozwala podejść do takiego zbioru dwojako. Możemy albo przeczytać wszystko na raz. Albo dawkować sobie pojedyncze opowieści. Wybierając losowo, albo w zależności od nastroju.

Przez długi czas starałem się mieć na wyciągnięcie ręki w sypialni zestaw opowiadań wybranych i opracowanych przez Paula Austera, Myślałem, że mój ojciec jest Bogiem. Od kilku lat na biurku stoją Myśli nieuczesane Stanisława Jerzego Leca. Czasem przeczytam kilka i już mam umysłowy oddech. Przez moment myśli są w zawieszeniu.

Ot choćby teraz. Mamy 18 stycznia, cóż więc w Myślach nieuczesanych znajdę na stronie 181?

Apel niektórych: “Nie mordujmy się nawzajem!”, bywa źle rozumiany. Żądają jedynie wyłącznego prawa mordowania.

Komentarz do rzeczywistości, proroctwo? Każdy może sobie sam wybrać interpretację.

Do tej grupy doszła książka Davida Eaglemana Suma. Czterdzieści opowieści o życiu pozagrobowym. Byłem nią zaskoczony. Znam Eaglemana z jego książki Mózg incognito. Neuronaukowiec, jeden z tych, którzy niezwykle inspirująco opowiadają o podejmowanych przez nas decyzjach na podstawie aktualnej wiedzy psychologicznej i neurobiologicznej. I oto naukowiec pisze książkę o życiu pozagrobowym. O pewnych ideach na temat tego, co może się stać tuż po tym, gdy umrzemy. Już pierwsze zdania jednej z czterdziestu koncepcji życia po śmierci wystarczają, żeby zachwycić się tym pomysłem.

W życiu pozagrobowym przeżyjesz powtórnie wszystkie swoje doświadczenia, ale tym razem zdarzenia będą ułożone w nowym porządku – wszystkie chwile podobne do siebie zostaną połączone.

Gdy pierwszy raz czytałem ten zbiór, po każdym pomyśle miałem chwilę zatrzymania. Dawkowałem sobie kolejne. Zdziwiłem się, że książka (będąca kilka lat temu poważnym bestsellerem na świecie) nie doczekała się polskiego tłumaczenia. Być może my nie chcemy takich rzeczy czytać? Kilka lat temu, gdy książka zadebiutowała na rynku amerykańskim Joanna Tokarska-Bakir napisała:

Eagleman opublikował absolutnie fantastyczny zbiór esejów, o których nie chcą słyszeć moi znajomi. Uśmiechają się uprzejmie i zaraz zmieniają temat, gdy wspomnę o czterdziestu czterech opowieściach z różnymi wersjami zaświatów.

Coś w tym jest. Boimy się trudnych tematów. A rozmowy i rozmyślania o śmierci wydają się trudnym tematem. Coś o tym wie Caitlin Doughty, która opisała swoje doświadczenia z krematorium.  Ale Suma nie jest  o śmierci. To książka o nas, o naszym postrzeganiu świata, o naszych marzeniach, lękach, ideach. Śmierć w ujęciu Eaglemana to powrót trochę do pytań, które nurtowały nas w dzieciństwie. Czy jeśli umrzemy, a Niebo istnieje, będziemy w której z postaci – my jako dziesięciolatek, dwudziesto-, a może pięćdziesięciolatek? A może będziemy mieli wybór? A jeśli wybierzemy, czy nam się to nie znudzi w połowie wieczności?

Nie mam pojęcia, dlaczego żaden wydawca nie podjął się do tej pory jej wydania. Szkoda mi było, że doceniono ją na świecie, zaryzykowałem więc i oto jest w tłumaczeniu Krzysztofa Środy. Zaś ja mam egzemplarz,który mogę otworzyć na chybił trafił, żeby na chwilę zawiesić myśli.

Nie uczestniczysz już w ziemskim życiu, ale możesz je obserwować. Obawiasz się, że to będzie nudne? Mylisz się, to bardzo wciągające zajęcie. Będziesz zafascynowany

Suma, D. Eagleman

Suma. Czterdzieści opowieści o życiu pozagrobowym, David Eagleman

Wyd.: Linia, 2017

Tłum.: Krzysztof Środa

Myśli nieuczesane wszystkie, S. J. Lec

Myśli nieuczesane wszystkie, Stanisław Jerzy Lec

Wyd.: Noir Sur Blanc, 2011

Myślałem, że mój ojciec jest Bogiem, P. Auster

Myślałem, że mój ojciec jest Bogiem i inne opowiadania z audycji rozgłośni NPR, wybór: Paul Auster

Wyd.: Noir Sur Blanc, 2004

Tłum.: Magdalena Słysz, Krzysztof Obłucki

2 komentarze do “Suma. Czterdzieści opowieści o życiu pozagrobowym”

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *