Impuls czy też raczej kuksaniec

Libertariański paterializm – straszna zbitka przeciwstawnych pojęć. Mają świadomość tego autorzy książki Impuls, czyli Richard Thaler i Cass Sunstain, którzy forsują tę ideę. Zresztą polskie tłumaczenie oryginalnego tytułu Nudge też nie jest zbyt fortunne. Impuls bywa raczej wewnętrzny, tymczasem autorom chodzi raczej o zwrócenie uwagi, lekkie szturchnięcie, żeby nakierować czyjeś spojrzenie w odpowiednie miejsce. Stąd między innymi ten paternalizm. A libertariański – ano dlatego, że poza samym zwróceniem uwagi, autorzy są za pełną wolnością podejmowanych decyzji przez jednostkę.

Thaler jest jednym z najbardziej znanych reprezentantów ekonomii behawioralnej.

Pierwsza część książki poświęcona jest błędom poznawczym – tym najbardziej znanym pułapkom związanym z naszym ułomnym postrzeganiem świata, podejmowaniem decyzji i reakcjami. Nie ma tu nic nowego, choć warto docenić lekkość i humor.

Poznanie i opisanie pułapek naszego umysłu pozwala na pracę nad samym sobą. Możemy uniknąć wielu błędnych decyzji podejmowanych pod wpływem impulsów, albo skrzywionych wrodzonymi tendencjami. Thaler wraz z Sunsteinem tym razem patrzą na to wszystko z nieco innej perspektywy. W jaki sposób pomagać ludziom podejmować decyzje. Przy wyborze kredytów, inwestycji, leków, a nawet czy nie należałoby zmienić instytucji małżeństwa na znacznie szerszą umowę partnerską.

Nadrzędną ideą książki jest wolność wyboru każdego człowieka. Rządy nie powinny zmuszać ludzi do określonych działań, ale powinny pomagać w wyborach, jeśli są one zbyt złożone lub jeśli opcji wyboru jest zbyt dużo (a tak bywa na przykład przy wyborze inwestycji pod kątem przyszłych emerytur). Sporo tam ciekawych rozwiązań, sporo dyskusyjnych. A przede wszystkim widoczny jest kontrast między wdrażaniem pewnych rozwiązań w rozwiniętych krajach zachodu, a tym jak wygląda to w naszych rodzimych warunkach, gdzie politycy uparcie forsują pogląd, że to jednak państwo wie lepiej i powinno za nas decydować.

***

Nieco więcej w kontekście systemu emerytalnego piszę na blogi.bossa.pl.

Impuls, R. Thaler, C. Sunstein

Impuls. Jak podejmować właściwe decyzja dotyczące zdrowia, dobrobytu i szczęścia, Richard H. Thaler, Cass R. Sunstein

Wyd.: Zysk i S-ka, 2012

Tłum.: Justyna Grzegorczyk

Dodaj komentarz

Twój adres e-mail nie zostanie opublikowany. Wymagane pola są oznaczone *